ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរតាមសិលាចារឹក និងឯកសារចិន
១. យុគដើមនគរខ្មែរ
នៅក្នុងផ្នែកនេះ យើងលើកយកប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរដែលអ្នកប្រវត្តិវិទូ និងអ្នកស្រាវជ្រាវបរទេសបានតាក់តែងចងក្រងឡើងទៅតាមសិលាចារឹក និងទៅតាមឯកសារកំណត់របស់អ្នកដំណើរចិនដែលបានទៅដល់ស្រុកខ្មែរ ។ យើងមិនលើកយកប្រវត្តិទាំងស្រុងមកអធិប្បាយទេ ។ យើងរៀបលំនាំជាសង្ខេប ដោយសង្កត់ជាពិសេសទៅលើព្រឹត្តិការណ៍ធំៗខ្លះដែលអាចឆ្លុះឲ្យយល់អំពីការវិវត្តសង្គមជាតិខ្មែរ ។ គឺក្នុងគោលបំណងចង់ឲ្យនិស្សិត សិស្សានុសិស្ស និងអ្នកអានមានលទ្ធភាព មានលំនាំប្រវត្តិសាស្ត្រទាំងពីរបែបសម្រាប់យកមកត្រិះរិះ គិតពិចារណា ធ្វើការប្រៀបផ្ទឹម ។
ចំពោះបញ្ហាដើមកំណើតស្រុកខ្មែរពិតប្រាកដ គេពុំមានឯកសារអ្វីជាវិទ្យាសាស្ត្រ ជាជាក់ស្ដែងសម្រាប់សម្គាល់ឡើយ ។
ក. ដើមកំណើតស្រុកខ្មែរ
គេបានដឹងថា នៅលើឥណ្ឌូចិននេះ ជនជាតិខ្មែរជាម្ចាស់ទឹកដីដើមគេបំផុត មានដើមកំណើតអាយុជាង២០សតវត្សមកហើយ មុនគ្រឹស្តសករាជ ។ ជនជាតិខ្មែរដើមដែលក្នុងនោះមានជនជាតិមនដែរ មាននៅរស់សេសសល់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ។ គឺមាននៅប្រទេសភូមាផ្នែកខាងក្រោម និងជួរភ្នំអណ្ណាមក្នុងប្រទេសវៀតណាម ។ ជនជាតិថៃ យួន និងភូមា ទើបតែចុះមកលួចប្លន់យកទឹកដីខ្មែរក្នុងសតវត្សទី១៣ក្នុងគ្រឹស្តសករាជតែប៉ុណ្ណោះ ។ គឺនៅពេលដែលជនជាតិទាំងនេះត្រូវកងទ័ពមុងហ្គោល (Mongol) វាយប្រហារដេញខ្ចាត់ខ្ចាយ រត់ភ្លាត់ពីប្រទេសចិន ។
របស់របរជាសម្អាង និងជាភ័ស្តុតាងក្នុងសម័យនោះ ត្រូវបានគេស្រាវជ្រាវរកឃើញនៅម្លូព្រៃ ឡងប្រាវ និងសំរោងសែន ។ របស់របរដែលគេរកឃើញមាន ដូចជា ពូថៅ កន្ត្រៃ អំបែងឆ្នាំង ចាន គ្រឿងអលង្ការ ផ្លែសន្ទូចធ្វើអំពីឆ្អឹង ។ល។ គេអាចដឹងបានទៀតថា ខ្មែរជំនាន់ដើមចេះផ្សាំងគោក្របីយកមកប្រើការ ចេះចិញ្ចឹមជ្រូក ហើយប្រកបរបរកសិកម្មដាំស្រូវ ។ ផ្ទះសម្បែងសង់លើជន្ទល់ខ្ពស់ផុតពីដី ។ ខ្មែរជំនាន់ដើម គោរពបូជាមេបាចាស់ទុំ ព្រះធរណី និងព្រះគង្គា ។
ស្រុកភូមិ ទឹកដីក៏មានភោគផលសម្បត្តិធម្មជាតិ សម្បូណ៌គ្រប់គ្រាន់ដែរ ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច រកស៊ីដោះដូរយ៉ាងសកម្ម ។ សង្គមខ្មែរជំនាន់នោះក៏មានការរៀបចំជាកុលសម្ព័ន្ធ មានមេកោយ និងស្ថាប័នផ្សេងៗដែរ ។
ប្រវត្តិដើមស្រុកខ្មែរថ្មីៗខ្លះទៀត នាដើមសតវត្សទី១ គេអាចស្គាល់បានដោយសារឯកសារកត់សម្គាល់មួយចំនួនរបស់អ្នកដំណើរចិនដែលបានទៅដល់ស្រុកខ្មែរក្នុងសតវត្សទី៣ ។
ខ. នគរហ្វូណន ឬ នគរភ្នំ
១. ព្រះបាទហ៊ុនទៀន ព្រះនាងលីវយី
អ្នកដំណើរចិនបានស្គាល់ស្រុកខ្មែរជាយូរយារណាស់មកហើយ ។ គេបានដាក់ឈ្មោះហៅ និងកត់ត្រាថា នគរហ្វូណន ។ តែបើតាមអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ ឈ្មោះនេះមិនមែនជាពាក្យចិនទេ ។ ហើយនៅក្នុងពង្សាវតារខ្មែរ គេក៏មិនដែលឃើញមានពាក្យនេះដែរ ។ អ្នកប្រវត្តិវិទូផ្សេងទៀត ដោយសម្អាងទៅលើសិលាចារឹក បានយល់ថា ពាក្យ ហ្វូណន ក្លាយចេញមកពីពាក្យ ភ្នំ ។ ដូច្នេះ ស្រុកខ្មែរជំនាន់ដើមមានឈ្មោះថា នគរភ្នំ ។
ឯកសារចិនដដែលបានកត់ត្រាទុកមកថា កាលនោះ នៅស្រុកខ្មែរ ឬ នគរភ្នំមានស្ដេចស្រីមួយអង្គសោយរាជ្យ ។ ស្ដេចស្រីនោះមានព្រះនាម លីវយី ។ ប្រជាជនខ្មែរគោរពបូជានាគដែលគេចាត់ទុកជាព្រះអាទិទេព នាំមកនូវក្ដីចម្រុងចម្រើនសម្បូរសប្បាយដល់ប្រទេសជាតិ ។ ដូច្នេះហើយ បានជានៅពង្សាវតារខ្មែរ គេតែងតែនិយាយអំពីនាងនាគ ពីស្ដេចភុជង្គនាគ និងនាម៉ឺននាគ ។
ថ្ងៃមួយ ស្ដេចបរទេសមួយអង្គឈ្មោះ ហ៊ុនទៀន ដែលគោរពបូជាព្រហ្មញ្ញសាសនា បានលើកទ័ពតាមសំពៅកាត់ឆ្លងតាមសមុទ្រចូលមកវាយប្រហារលុកលយ កាន់កាប់ត្រួតត្រានគរហ្វូណន ។ តែបន្ទាប់មក ស្ដេចហ៊ុនទៀន ក៏បានរៀបអភិសេកជាមួយនឹងព្រះនាងលីវយី ហើយបានឡើងសោយរាជសម្បត្តិនៅនគរហ្វូណនចាប់ពីថ្ងៃនោះមក ។
២. ព្រះបាទកៅឌិញ្ញ ព្រះនាងសោមា
បើយោលទៅតាមសិលាចារឹកនៅ មឺសុន និងព្រះឥន្ទកោសី វិញ គេអាចកត់សម្គាល់បានថា ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទី១ មានព្រះនាម កៅឌិញ្ញ ។ ព្រះអង្គជាជនជាតិឥណ្ឌា មកពីស្រុកឥណ្ឌាក្នុងវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ ។ ព្រះអង្គបានធ្វើដំណើរតាមសំពៅឆ្លងកាត់មហាសាគរមកដល់នគរគោកធ្លក ។ សំពៅព្រះអង្គត្រូវប្រជាជននៅទីនោះ នាំគ្នាមកវាយប្រហារចង់លួចប្លន់ ។ ព្រះកៅឌិញ្ញ បានវាយតបតទៅលើកងទ័ពព្រះនាងសោមា ដែលត្រូវបរាជ័យបាក់ទ័ពលិចលង់ទូកកណ្ដាលសមុទ្រ រត់ចុះចាញ់អស់ ។ ក្រោយបានជ័យជំនះហើយ ព្រះកៅឌិញ្ញក៏រៀបអភិសេកនឹងព្រះនាងសោមា ស្ដេចស្រីនគរភ្នំ (សោមា មានន័យថា បុត្រីព្រះចន្ទ) ។ ព្រះអង្គក៏បានឡើងសោយរាជ្យជាព្រះមហាក្សត្រនៅនគរភ្នំ ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បើតាមអ្នកប្រវត្តិវិទូខ្លះ បានកើតឡើងនៅក្នុងសតវត្សទី១នៃគ្រឹស្តសាសនា ។
ដោយឃើញស្ត្រី និងបុរសនៅនគរភ្នំ ជាពិសេស ម្ចាស់ក្សត្រីលីវយី មិនចេះស្លៀកពាក់ បញ្ចេញខ្លួនអាក្រាត ឥតអៀនខ្មាស ព្រះបាទកៅឌិញ្ញក៏បានបង្ហាត់បង្រៀនអ្នកទាំងនោះ ឲ្យចេះកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់បិទបាំងកេរ្តិ៍ខ្មាស់ ។ ដំបូងព្រះអង្គបានឲ្យយកក្រណាត់មកចោះធ្វើប្រហោងល្មមស៊កក្បាលចុះ ដែលថ្ងៃក្រោយ ក្លាយទៅជាអាវបំពង់វែង ។ នេះបើតាមឯកសារចិនដដែល ។
ប៉ុន្តែ អ្វីដែលជាសំខាន់ដែលព្រះអង្គបាននាំមកផ្ដល់ដល់សង្គមខ្មែរនោះ គឺ វិជ្ជា ចំណេះចេះដឹងដែលមាននៅក្នុងភាសាអក្សរសំស្ក្រឹត ទ្រឹស្ដី ឧត្ដមគតិ ទស្សនៈ ច្បាប់វិន័យក្បួនខ្នាត គម្ពីរតម្រា និងរបៀបរៀបចំ ចាត់ចែងគ្រប់គ្រងនគរដែលមាននៅក្នុងលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា ។
របបរាជានិយមខ្មែរត្រូវបានរៀបចំចាត់ចែងកំណត់ទៅតាមក្រឹត្យក្រមវិន័យក្បួនខ្នាតដែលមាននៅក្នុងគម្ពីរព្រហ្មញ្ញសាសនា ។
ឯការគោរពបូជាផ្នែកសាសនាវិញ បានផ្លាស់ប្ដូរមករកព្រះសិវៈ ឬព្រះឥសូរ ដែលជាព្រះអាទិទេពមួយអង្គយ៉ាងសំខាន់ នៅក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា ។ លិង្គជាច្រើនត្រូវបានកសាងឡើងសម្រាប់តំណាងព្រះអាទិទេពអង្គនេះ ។ ដូច្នេះ នេះជាលើកទី១ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដែលនគរខ្មែរ ឬនគរគោកធ្លកបានទទួលអរិយធម៌ វប្បធម៌ និងឥទ្ធិពលឥណ្ឌា ។
ព្រះរាជធានីដំបូងរបស់នគរហ្វូណន ឬ នគរភ្នំ មានឈ្មោះថា វ័យធបុរៈ ដែលស្ថិតនៅជិតទន្លេមេគង្គ ជិតស្រុកបាណាម និងបាភ្នំ ។
0 ការពិគ្រោះ:
Post a Comment